Spelling is voor sommige kinderen lastig. Veel oefenen is dan de enige manier om de spelling van woorden geautomatiseerd te krijgen. Maar hoe oefen je het best? En hoe houd je het leuk?
Geen test
Oefenen moet geen test worden. Dus niet alleen maar kijken of een kind weet hoe een woord geschreven moet worden en dan fouten verbeteren.
Veel beter werkt het als je eerst de regel of de woorden die geoefend moeten worden doorneemt.
Dus bij woorden als molen en mollen, eerst de regels voor lange en korte klanken bespreken en dan oefenen. En bij woorden als reis, grijs, ijs, en bereiden, eerst de woorden nog een keer laten zien en dan oefenen met het schrijven van de woorden.
Schrijven
Spelling gaat om het omzetten van klanken naar geschreven tekst, dat is het proces wat je oefenen moet. Dus geen woorden overschrijven, woorden sorteren of het foute woord zoeken, maar de woorden horen en dan schrijven.
Het liefst ook echt schrijven en niet typen. Voor de meeste kinderen is typen geen automatisch proces. Het zoeken naar letters kost tijd. Je komt niet in de buurt van een automatisch proces van opschrijven van wat je hoort, wat toch het doel van spelling is. En zelfs als typen wel makkelijk gaat; je lijkt beter te onthouden wat je schrijft dan wat je typt.
Spelling in stappen
Het spellen van een woord bestaat uit een aantal stappen:
- Luister naar het woord
- Hak het in klanken
- Schrijf het woord op
- Lees het woord
- Is het goed geschreven?
Veel zwakke spellers vergeten die laatste twee stappen. Zonde, want vergeten letters of domme fouten halen ze er vaak zelf uit als je ze vraagt om het woord nog even na te lezen. Ik probeer kinderen aan te leren dat je altijd moet kijken naar wat je geschreven hebt.
Weetwoorden en regelwoorden
Weet woorden zijn woorden waarvan je de spelling uit je hoofd moet leren, zoals bijvoorbeeld ijs en trein. Je kunt niet horen of het ij of ei moet zijn. Veel kinderen helpt het om bij het oefenen van deze woorden het woord als een ‘beeld’ in hun geheugen te prenten. Dus even de ogen dicht en het woord voor je zien.
Regelwoorden zijn woorden waar bij je een regel toepast om ze goed te schrijven, zoals bijvoorbeeld spelen en spellen. Bij het oefenen van deze woorden laat ik kinderen niet alleen het woord schrijven, maar eerst de juiste regel aanwijzen. Zo wordt het denken aan de regel een gewoonte.
Oefenen met de computer
Kinderen oefen graag op de computer. Oefenen op de computer is een mooie aanvulling op het schrijven van woorden. Ik werk hiervoor graag met Taalblobs. Het fijne aan Taalblobs vind ik dat de woorden gelezen kunnen worden, je er oefeningen mee kunt doen om de juiste regel/klank te kiezen of de woorddelen goed in elkaar kan ‘plakken’. Het typen van woorden gebruik ik alleen voor oudere leerlingen.
BLOON en Meester Klaas Oefendictee zijn websites waar kinderen het typen van woorden kunnen oefenen. BLOON staat voor Bekijken, Lezen, Omdraaien, Opschrijven en Nakijken.
Maak er een spel van
Probeer spelling eens te oefenen met het spel KABOOM. Schijf de spellingwoorden op ijsstokjes, voeg extra stokjes met KABOOM toe en speel het spel.
Trek een stokje, bekijk het woord, draai het stokje om en schrijf het woord op. Goed? Dan mag je het stokje houden. Fout? Dan gaat het terug in de pot. Of een stapje moeilijker: trek een stokje en lees het voor. De ander schrijft het woord. Goed? Het stokje is voor de ander. Fout? Dan gaat het stokje terug in de pot.
Zwakke spellers hebben meer oefening nodig. Oefen op een effectieve manier en houd het oefenen leuk, zo gaan zwakke spellers het snelst vooruit.