Juf Caatje helpt als begrijpend lezen moeizaam verloopt. Als je kind het moeilijk vindt om de juiste antwoorden te vinden op de vragen bij een tekst. Of als verwijswoorden lastig zijn. Als je kind moeite heeft het onderwerp van een tekst te bepalen of de hoofdgedachte. Je kind leert beter begrijpend lezen door hulp op maat.
Wat valt onder begrijpend lezen?
Terugzoeken
Om de vragen bij een tekst goed te kunnen beantwoorden, moet je terug kunnen zoeken in de tekst. Soms is de verleiding voor een kind groot om een antwoord te geven, zonder in de tekst na te kijken of het antwoord wel klopt. Natuurlijk is het sneller, maar je geheugen blijkt lang niet altijd zo goed als je denkt. De kans op fouten is groot. Daarom oefen ik met je kind het terugzoeken in de tekst. Hoe pak je dat aan? Waar begin je met zoeken? Hoe scan je de tekst op voor de vraag belangrijke woorden?
Verwijswoorden
Hij, zij, het, alle drie verwijswoorden. Ze verwijzen naar iets dat eerder of later in de tekst ook genoemd wordt. Om een tekst goed te kunnen begrijpen, moet je weten naar wie of wat een verwijswoord verwijst. Dit oefen ik met je kind. Eerst met makkelijke voorbeelden, die verwijzen naar een concreet persoon of voorwerp. Daarna met moeilijkere voorbeelden. Verwijswoorden die vooruit wijzen in plaats van terug in een tekst. Of die verwijzen naar een idee, gevoel of plek.
Verbanden Teksten zitten vol verbanden: denk aan oorzaak – gevolg, doel – middel, argumenten en redenen, opsommingen, volgorde van gebeurtenissen. Door deze verbanden te herkennen, wordt de structuur van de tekst duidelijk en begrijp je de tekst beter. Verbanden zijn vaak te herkennen aan een signaalwoord, zoals ‘omdat’ als er een reden gegeven wordt. Ik oefen met je kind het herkennen van signaalwoorden en verbanden.
Als je het niet snapt
Om een hele tekst goed te begrijpen, moet je tijdens het lezen in de gaten blijven houden of je nog wel snapt wat je leest. Zodra je niet goed meer begrijpt wat er staat moet je iets doen. De illustraties bij de tekst bekijken, opnieuw lezen om te kijken of je het wel goed gelezen hebt, aandachtig verder lezen om te kijken of het dan weer duidelijk is. Maar de belangrijkste eerste stap is, je tijdens het lezen blijven afvragen of je het nog wel snapt. Een goede gewoonte die moet inslijpen.
Onderwerp en hoofdgedachte
De tekst snappen is een ding, maar bepalen wat dan het onderwerp is en wat de hoofdgedachte is moeilijker. Daarvoor moet je bepalen wat de belangrijkste boodschap van een tekst is. Nog een stap moeilijker is het maken van een samenvatting. Wat zet je er nou wel in en wat niet? Ook voor de middelbare school is dit een belangrijke vaardigheid. Zoals met alles, geldt ook hier: oefening baart kunst.